Kiedy senior staje się ofiarą? Jak temu zaradzić?

Przemoc wobec seniorów może przybierać różne formy np. zmuszania do prac domowych, izolowanie czy wytykanie starości. Większość Polaków nie znajduje dla niej usprawiedliwienia. Jak się okazuje, tylko jedna trzecia społeczności interweniuje w przypadkach krzywdzenia osób starszych.

Kto stosuje przemoc wobec starszych?

Przemoc psychiczna wobec osób starszych ma miejsce najczęściej w domach lub instytucjach opiekuńczych. Sprawcami najczęściej są członkowie najbliższej rodziny, czyli współmałżonek, dzieci, wnukowie, a nawet opiekunowie instytucjonalni. Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych to dość poważna sprawa, której nie można lekceważyć. Sprawcy zwykle mają z ofiarą silny emocjonalnie i długotrwały kontakt, dlatego są to najczęściej najbliżsi. Ofiary wstydzą się, boją, mają poczucie winy, a nawet usprawiedliwiają sprawców i ukrywają problem. Może się zdarzyć, że osoba krzywdzona nie ma świadomości, że takie traktowanie jest przemocą. Jakie najczęściej formy przemocy stosuje się na starszych?

• Izolowanie,
• zabieranie pieniędzy np. emerytury czy renty,
• wytykanie choroby i niepełnosprawności,
• szantażowanie, groźby, wyzwiska,
• ograniczanie swobody i podejmowania decyzji,
• straszenie oddaniem do domu opieki,
• wmawianie osobom starszym choroby psychicznej,
• wymuszanie zmian w testamencie,
• obciążanie zawyżonymi kosztami, czyli kredytami lub pożyczkami,
• skłanianie do darowizn,
• zaniedbywanie, niezapewnienie jedzenia, leków, higieny osobistej, czy opieki medycznej,
• opuszczenie przez opiekunów i pozostawienie bez opieki.

Stosowanie przemocy psychicznej wobec osób starszych

Przemoc psychiczna wobec osób starszych nie pozostawia na ciele wyraźnych śladów. Co jednak oznacza, że jest równie okrutna i powinna być karana. Polega ona na działaniach, które mają na celu wprowadzenia strachu, pozbawienia poczucia bezpieczeństwa, czy kontroli nad życiem. Co więcej, zmniejszenia poczucia własnej wartości. Taką formę najczęściej zauważyć można poprzez:

• krzyk,
• obrażenie i grożenie,
• regularną krytykę,
• wyśmiewanie,
• poniżanie,
• upokarzanie,
• zastraszanie,
• wymaganie posłuszeństwa,
• ograniczanie możliwości podtrzymywania kontaktów z rodziną i znajomymi,
• pozbawienie możliwości podejmowania decyzji.

Powyższe działania skutkują najczęściej zmianami w zakresie zachowania i samopoczucia. Dochodzi najczęściej do depresji, złości, agresji, pobudliwości, apatii, wycofaniem, strachem, a nawet przerażeniem.

Jak reagować na przemoc wobec seniorów?

Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych nie jest sprawą prywatną, a nawet jest przestępstwem. Często osoby starsze udają, że problemu nie ma lub że uch bezpośrednio nie dotyczy. Takie zachowanie jest rozwiązaniem najgorszym z możliwych. Jeżeli podejrzewa się, że ktoś jest ofiarą agresji, należy porozmawiać z nim, udzielić wsparcia i zaoferować pomoc. Przede wszystkim nie można być obojętnym. Szczególnie jeśli spostrzeżenia, intuicja, doniesienia wywołają przekonanie, że stosowana jest przemocą wobec seniorów.